Polska literatura to znacznie więcej niż lektury omawiane w szkole średniej i długie powieści o treści, która już dawno straciła na aktualności. Współcześni pisarze proponują czytelnikom zarówno ciekawe powieści obyczajowe dla kobiet i mężczyzn, jak i wciągające historie kryminalne, thrillery i powieści oparte na prawdziwych historiach z różnych rejonów Polski. Nowa proza polskich autorów obejmuje liczne propozycje dla dorosłych i młodzieży, kierowane także do osób, które prócz rozrywki szukają porad, jak rozwiązać współczesne problemy i poradzić sobie w świecie łączącym życie wirtualne z rzeczywistością.
Nowości i bestsellery od polskich twórców
Nowa proza polska obfituje w bestsellery opowiadające o szokujących i trudnych wydarzeniach ze współczesnej historii Polski. W tej kategorii można znaleźć wiele książek, które przedstawiają tematy niewygodne z punktu widzenia władzy ludowej i obecnego rządu. Dzięki nim czytelnicy przekonują się, z czym mierzyły się jednostki wybitne, które stawiały na dobro ogółu, ryzykując karierę i własne szczęście. Wśród książek współczesnych twórców na uwagę zasługują także tytuły, które opowiadają o silnej polaryzacji polskiego społeczeństwa zarówno pod względem poglądów politycznych, jak i innych spraw.
Nowa proza to nie tylko trudne, poważne tematy. Na czytelników czekają także lżejsze powieści obyczajowe, które ukazują losy zwykłych ludzi. Twórczość często porusza temat wypalenia zawodowego i zbyt szybkiego tempa życia, które nieuchronnie prowadzi do pojawiania się problemów emocjonalnych. Książki współczesnych polskich pisarzy opowiadają m.in. o przeprowadzkach w słabiej zurbanizowane obszary kraju i poszukiwaniu szczęścia z dala od wielkich miast. Czytelnicy mogą zobaczyć w bohaterach samych siebie i odnaleźć przyczyny własnych rozterek, a czasem i rozwiązania, jak sobie poradzić z problemami w codziennym życiu. Ciekawe tytuły dotyczą także emigracji za granicę, która daje szansę na lepsze życie, lecz wiąże się z wieloma wyrzeczeniami. Historie emigrantów pokazują, jak muszą radzić sobie z tęsknotą za bliskimi, odmiennością kulturową bądź brakiem akceptacji dla obcokrajowców i koniecznością wykonywania pracy poniżej swoich kwalifikacji.
Proza polska – najpopularniejsi autorzy
Współczesna proza polska to rozbudowana kategoria, w której można znaleźć dzieła debiutantów oraz autorów, którzy dali się już poznać czytelnikom. Wśród tych drugich z pewnością znajdują się pisarze tacy jak: Magdalena Majcher, Zyta Rudzka i Malcolm XD. Każdy z autorów ma swój własny, niepowtarzalny styl i skupia się na innej tematyce. Dzięki temu na czytelników czekają książki, które opowiadają zarówno o historiach fikcyjnych, jak i oparte na faktach.
Najpopularniejsi polscy autorzy współcześni wydali od kilku do nawet kilkunastu książek. Wielu z nich stworzyło bestsellerowe serie obyczajowe, kryminały i thrillery, które pozwalają wrócić do historii ulubionych bohaterów, wokół których toczy się fabuła każdej książki. Twórczość polskich pisarzy współczesnych jest pozbawiona zbędnego patosu i mało zrozumiałych środków stylistycznych, dlatego sięganie po dzieła autorów z XXI wieku to znakomita rozrywka na co dzień. Znakomicie wykreowani bohaterowie sprawiają, że ich kolejne przygody poznaje się z niesłabnącym zainteresowaniem. Dalsze losy kobiet, które porzuciły pracę w korporacji, odważnych policjantek czy też dziennikarek, inspirują współczesne kobiety do działania pomimo przeciwności losu. Z kolei panowie w tych samych powieściach mogą poznać kobiecy punkt widzenia na wiele spraw i dowiedzieć się, co znaczy być feministką w XXI wieku.
Miłośnicy dobrej literatury polskiej znajdą dla siebie liczne książki na zimowe wieczory i zapewniające rozrywkę w podróży. Mogą kierować się nie tylko tematami poruszanymi w książkach, ale i zainteresowaniem twórczością konkretnego autora. Literatura polskich autorów zaskakuje trzeźwym i błyskotliwym spojrzeniem na współczesny świat, dlatego sięganie po nią daje wiele przyjemności różnym grupom czytelników.
Które tytuły należy znać?
W przypadku polskiej prozy z XXI wieku można zdecydować się zarówno na książki o tematyce obyczajowej, jak i tytuły fantasy, thrillery i nawiązujące do trudnej historii Polski. Wśród nich znajdują się książki, które poruszają tematykę II wojny światowej i wojennych traum starszego pokolenia w nieoczywisty sposób. Opisują heroiczne postawy i pokazują, że nawet z najtrudniejszych doświadczeń w życiu można żartować. Ciekawe tytuły obejmują także książki opowiadające o przeciwstawianiu się władzy ludowej i przykrych konsekwencjach dla wybitnych jednostek, które odważyły się na walkę z ustrojem. Dla czytelników, którzy wolą tematykę ze zbrodnią w tle, interesujące będą tytuły opowiadające o fatalnych zauroczeniach i różnych obliczach stalkingu.
Opis:
Gdzie w Polsce i Europie kradnie się pieniądze? Na co idą nasze podatki? Czym dziś jest duchowość? Malcolm XD, autor najsłynniejszej pasty w polskim internecie, wraca z nową powieścią, w której po raz kolejny obnaża absurdy rzeczywistości.
Książka jest kontynuacją przygód Malcolma i Stomila, bohaterów znanych z poprzednich, bestsellerowych powieści Malcolma XD, z których pierwsza, Edukacja doczekała się entuzjastycznie przyjętej wersji serialowej. Tym razem bohaterowie podejmują pierwszą poważną pracę – będą audytować firmy, które otrzymują pieniądze z Funduszy Europejskich. W tym tomie większy nacisk położony jest na postać Stomila, dowiemy się dlaczego jest, jaki jest.
Opis:
„Powieść Jacka Paśnika porusza autentycznością emocji i dojrzałą literacką kreacją miasteczka Urocz, rozgrzanego upałem i gorączką stanu wojennego. W tej narracji wszystko wrze, kipi, rozlewa się, poszukuje kształtu, spełnienia, sensu. „Tak szybko się nie umiera” to historia wchodzenia w dorosłość, swoistego rytuału przejścia, wystawiającego na próbę pierwszą miłość i przyjaźń, relacje z rodzicami i ojczyzną. Bohater nie tylko odnosi przy tym rany fizyczne i psychiczne, traci niewinność, ale także zyskuje świadomość historyczną i polityczną. Dobra, ciekawa opowieść”
- Joanna Bator
„A gdyby tak zdmuchnąć pajęczyny z rekwizytów historii? I stan wojenny w Polsce 1982 roku przemienić w wielką scenę dla nowej ludzkiej komedii? Ukazać pierwsze próby dorosłości, pierwszy bunt, pierwsze prawdziwe uczucia? Jacek Paśnik, rocznik 1997, w precyzyjny sposób sięga po realia sprzed dwóch pokoleń, tworząc własny, niezwykły mit. „Tak szybko się nie umiera” to porywający spektakl, w którym odnajdzie się każde spośród nas - tu i dzisiaj”
- Piotr Siemion
„Tak szybko się nie umiera” to historia dziejąca się w miasteczku gdzieś na północy Polski latem 1982 roku, w trakcie stanu wojennego. Opowiada o losach młodego chłopaka i lokalnej pustelniczki, ostatniej Żydówki w mieście. Losy maturzysty i tajemniczej kobiety splatają się, kiedy w trakcie przygotowań do jubileuszu miasta okolicą wstrząsa tajemniczy wypadek. Wydarzenie zbliża do siebie Tomasza i Marię, a ich samotność i ciekawość pchają ich ku nieromantycznej, ale głębokiej relacji.
„Tak szybko się nie umiera” to historia o różnych odcieniach samotności i pragnieniu poszukiwania własnej tożsamości na tle wielkiej historii. To opowieść o przeszłości, nadziei w trudnych czasach, przemianach, przyjaźni i miłości.
JACEK PAŚNIK – pisarz, publicysta. Ukończył Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej. Publikował między innymi w „Popmodernie”, „Stonerze Polskim”, „Wizjach”, „Noizz”. Zadebiutował w 2022 roku powieścią Dzieci (W.A.B.). Od 2023 roku felietonista „Notatnika Literackiego”. Współprowadzący (z Olgą Drendą) podcastu Dziś (newhomers.pl) oraz audycji w Polskim Radiu Czwórka.
Opis:
Nowa mocna powieść Magdaleny Majcher inspirowana bohaterską postawą wyjątkowej lekarki i prawdziwą historią „śląskiego Czarnobyla”.
Opowieść o silnej i niezłomnej lekarce, która odważnie stanęła po stronie najsłabszych, choć mogły ją za to spotkać nieprzewidziane represje. Jedna z najpopularniejszych polskich autorek przedstawia prawdziwą historię Jolanty Wadowskiej-Król, „śląskiego Czarnobyla” i „znikających dzieci”.
Lata siedemdziesiąte, Szopienice – dzielnica Katowic. Do lokalnej przychodni pediatrycznej trafia kolejne niemowlę z niedokrwistością. Dzieci tu są mniejsze, gorzej rozwinięte od swoich rówieśników, a rejonowa szkoła specjalna pęka w szwach. Panuje powszechna opinia, że przyczyną są zaniedbania opiekunów i zły status materialny rodzin mieszkających w okolicznych familokach. Doktor Jolanta Wadowska-Król po rozmowie z cenioną profesor pediatrii zaczyna jednak podejrzewać, że prawda leży gdzie indziej. Troska o dzieci nie daje jej spokoju. Postanawia na własną rękę przeprowadzić dodatkowe badania. Ich wyniki są zatrważające. Lekarka nie wie jeszcze, że otworzyła puszkę Pandory, a to, co odkryła, na pewno nie spodoba się władzom PRL.
Powiedzieć, że doktor Jolanta Wadowska-Król była po prostu dobrą lekarką, to jak nic nie powiedzieć o tej pięknej i ważnej postaci. Za ratowanie zdrowia i życia dzieci dotkniętych ołowicą zapłaciła najwyższą cenę – zabrano jej badania i skazano ją na zapomnienie. Nie pierwszy raz medycyna przegrywa z ideologią. Na szczęście Magdalena Majcher przywołała tę historie. Bardzo serdecznie polecam!
Ałbena Grabowska
Opis:
„Tampony? Ja nie używałam i żyję”, „A w tej czapeczce to nie będzie córce za ciepło?”, „Depresja? Jaka depresja? Ludziom się nudzi, to wymyślają”, „Za bardzo boli? To okres, musi boleć”.
Z takimi pytaniami polskie kobiety mierzą się każdego dnia. A problemów, które spotykają na swojej drodze, jest niemało. Depresja poporodowa, nierówności płacowe, przemoc ekonomiczna.
Też tak mam! to zbiór minireportaży o kobiecej codzienności w Polsce.
Opis:
Debiutancka powieść najbardziej nieznanego autora w Polsce.
Malcolm XD w ciągu ostatnich kilku lat opublikował w internecie kilkadziesiąt krótkich opowiadań, które przyciągnęły ponad 2 miliony czytelników. To spod jego klawiatury wyszła kultowa już historia o Ojcu wędkarzu, która doczekała się nawet ekranizacji (scenariusz do Fanatyka napisał sam Malcolm XD, reżyserią zajął się Michał Tylka, a w filmie zagrali m.in. Piotr Cyrwus, Marian Dziędziel, Jan Nowicki czy Anna Radwan).
Emigracja to książka o młodym człowieku, który po ukończeniu małomiasteczkowego liceum decyduje się na wyjazd zarobkowy do Wielkiej Brytanii. W charakterystyczny „pastowy” sposób opowiada o jednym z najważniejszych zjawisk społecznych ostatnich dekad, które nadal nie znalazło wyrazistego odzwierciedlenia w literaturze polskiej. To opowieść o dorastaniu w powiatowej Polsce, obfitującej w przygody podróży do Londynu i o samym życiu emigranta. O tirowcach, cygańskich handlarzach kamperami, anarchistach -squattersach, recydywistach ukrywających się przed polskim wymiarem sprawiedliwości, rosyjskich oligarchach, zubożałej angielskiej arystokracji, stulejarzach i klubach go-go.
Beware, przed Wami legenda polskiego internetu w wersji analogowej.
Opis:
Nowa powieść autora książki Saga, czyli filiżanka, której nie ma.
Brawurowa, przewrotna opowieść o jednej z najstarszych i zarazem najsłynniejszych legend celtyckich – o Tristanie i Izoldzie Jasnowłosej. Autor umieszcza słynnych zakochanych w średniowiecznej litewskiej wiosce, w masońskiej loży, w sercu walk powstańców z caratem, na legendarnej amerykańskiej drodze 66, a nawet w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu, aż po współczesność. Łączy ich to, co w średniowiecznym micie najbardziej przejmujące – że zakochani nigdy nie będą mogli być razem. Ale przecież miłość jest silniejsza niż wszystko.
Opis:
Wyrazista opowieść o poszukiwaniu własnej tożsamości w obliczu zagłady.
Akcja powieści toczy się u kresu XIX w., w przeważającej mierze na terenie dzisiejszego województwa podlaskiego. Głównym bohaterem jest tytułowy Jeremiasz – śledczy w III Oddziale Kancelarii Osobistej Jego Cesarskiej Mości. Poznajemy go, gdy przybywa do Supraśli – miasteczka na Podlasiu, w którym w ostatnich tygodniach zamordowanych zostało troje ludzi: fabrykant Jan Jansen, ihumen miejscowego klasztoru Wincenty Kurhanowicz oraz przedsiębiorca Christian Tinius. Wszystkie zabójstwa łączy sposób, w jaki zginęły ofiary – odcięto im głowy.
Opis:
Zaczyna się od trzęsienia ziemi: w katastrofie drogowej ginie dokładnie czterdziestu i czterech pielgrzymów jadących do sanktuarium Matki Boskiej Bardzkiej. Wśród nich są: Jeremi, fan Jacka Kaczmarskiego i posiadacz zbioru relikwii po księdzu Popiełuszce (niedopałków papierosów John Player Blue), porzucona przez narzeczonego, żądna zemsty buddystka Teresa, opętany przez dybuka Henryk, Piłat i jego Rydzykowne Babki wiozący transparenty na sprzedaż, siostra Małgorzata, której sam Jezus złożył na barkach misję głoszenia odnowy Kościoła, i małżeństwo Tarasów z ciężarną z Arabem córką Renatą. Potem jest już tylko gorzej. Stężenie polskich, narodowych, bogoojczyźnianych kompleksów, obsesji i fobii jest takie, że nie ma siły: to musi wybuchnąć.
Zimna furia, wściekłość i wrzask, mowa nienawiści i przemysł pogardy – czyli Agnieszka Szpila powraca z powieścią, w której przystawia Polsce lustro do twarzy. Nie jest to twarz bardzo sympatyczna, choć wielu bohaterów książki uważałoby pewnie, że jest inaczej. Anna Dziewit-Meller
– Kto sprawę spierdolił? – spytał Jezus dość bezpośrednio, choć i do takiego dyskursu Bożego była Małgorzata przyzwyczajona, wiedziała bowiem, że kto jak kto, ale Jezus na pewno w tańcu się nie pierdoli, tylko mówi, co i jak, i popycha sprawy do przodu, choćby miał skończyć na krzyżu. – Biskup na żaden mój list nie odpowiedział. Papież także. Milczą, milczą i milczą. Sto listów do nich wysłałam. A wszystkie bez odpowiedzi. Do Torunia też napisałam z prośbą o odczytanie Lucky Seven na antenie – może to błąd PR-owy, ale duża grupa docelowa. I do kardynała Znicza. I nic. Nawet Znicz nic. (fragment)
Opis:
Najbardziej wyczekiwana książka tego roku – „Jak zawsze” – to zaskakująca powieść o wielkiej namiętności.
Bywają małżeństwa zbudowane na przyjaźni, czułości, na porozumieniu dusz. Związek Grażyny i Ludwika zawsze napędzała namiętność. Dlatego co roku uroczyście świętują rocznicę wieczoru 1963 roku, kiedy pierwszy raz rzucili się na siebie, żeby uprawiać seks. W dniu, kiedy celebrują okrągłą 50. rocznicę, on jest po osiemdziesiątce, ona tuż przed. Czy coś jeszcze ich czeka? Smutek jak zawsze zwalczają namiętnością, aby rano ku swojemu zdumieniu obudzić się w swoich młodych ciałach, z powrotem w roku 1963. W Warszawie, w której stoi wieża przyjaźni polsko-francuskiej, a Edward Gierek to porywający tłumy opozycyjny polityk. Czy bohaterowie powtórzą swoją miłość?
„Jak zawsze” to pełna humoru powieść, zabawa w historię alternatywną i ćwiczenie praktyczne z powiedzenia „gdyby młodość wiedziała, gdyby starość mogła”. To opowieść o tym, czy potrafimy wykorzystać drugą szansę i oszukać los. Czy może jesteśmy skazani na „jak zawsze”? Zygmunt Miłoszewski mistrzowsko eksploruje nowy gatunek literacki, pokazując, że niezależnie od tego, czy bierze na warsztat horror, kryminał, czy osadzony w historii alternatywnej romans, zawsze pisze o tym jak osobiste dzieje jego bohaterów plotą się z dziejami Polski.